اصلاح نظام کارمزد باهدف حمایت از مصرف‌کننده نهایی، صاحبان دستگاه‌های کارتخوان را مشمول پرداخت کارمزد خرید کرده؛ اما اعلام برخی از منابع خبری به «راه پرداخت» نشان می‌دهد درحالی‌که این طرح هنوز به مرحله اجرا نرسیده تمایل برخی از اصناف برای استفاده از خودپرداز غیرنقدی افزایش‌یافته است. حسام مقصودلو ضمن هشدار به شکل‌گیری شبکه‌ای با شعار «اگر می‌خواهی مالیات و کارمزد ندهی، این ترمینال را نصب کن»، انتقاد می‌کند که اگر قرار بر تحمیل هزینه بالای کارمزد کارت به کارت است، همان کارمزد خرید را بر گردن مردم می‌انداختید. این در حالی است که به اعتقاد مظاهر مرجانی استفاده از خودپردازهای غیرنقدی به مرحله خطرناکی نرسیده است.
شنیده‌های راه پرداخت بیانگر این است که این روزها تمایل برخی فروشگاه‌ها و اصناف به استفاده از (خودپردازهای غیرنقدی) دستگاه‌هایی که در ظاهر شبیه کارتخوان هستند؛ اما در عمل تمام عملیات‌های بانکی مرتبط با خودپردازها به جز ارائه وجه نقد را انجام می‌دهد، زیاد شده است. این موضوع، واکنش‌ها و انتقادات کارشناسان مبنی بر دورزدن کارمزد خرید، افزایش احتمال خطا در آمار مرتبط به تراکنش‌های خرید، اعمال هزینه بیشتر برای مردم در تراکنش‌های خرید را در پی داشته است.
بر اساس نظام جدید کارمزد، صاحبان دستگاه‌های کارتخوان باید به‌ازای تراکنش‌های کمتر از ۶۰۰ هزار تومان مبلغ ثابت ۱۲۰ تومان و به‌ازای تراکنش‌های بیش از ۶۰۰ هزار تومان ۰.۰۰۰۲ (دو ده‌هزارم) مبلغ تراکنش تا سقف چهارهزار تومان کارمزد بدهند. بنابراین در این مدل از مصرف‌کننده نهایی که یا در واقع همان صاحب کارت هیچ کارمزدی دریافت نمی‌شود.
درمقابل افراد برای انتقال وجه شتابی کارت به کارت در حال حاضر ۶۲۰ تومان کارمزد بپردازند و در ادامه با اجراشدن طرح اصلاح نظام کارمزد، از تیرماه باید حداقل ۷۲۰ تومان تا مبلغ یک میلیون تومان( به‌ازای هر یک میلیون تومان مازاد، مبلغ ۲۸۰ تومان اضافه شود) پرداخت کنند.
بنابراین، با افزایش تمایل برخی اصناف به استفاده از خودپرداز غیرنقدی، مردم به‌جای واریز وجه خرید از طریق دستگاه پوز، مبلغ خرید خود را از طریق دستگاه خودپرداز غیرنقدی به فروشگاه پرداخت می‌کنند. در این صورت در واقع کارمزد خرید به‌جای اینکه از صاحب کارتخوان دریافت شود، از مصرف‌کننده نهایی دریافت می‌شود. درحالی که این موضوع باهدف نظام جدید کارمزد مبنی بر حمایت از مصرف‌کننده نهایی و آوردن پذیرندگان به زیر چتر کارمزددهی در تعارض است و هزینه اضافی برای آنها ایجاد می‌کند.
در این بین، با اینکه هنوز استفاده از خودپردازهای غیرنقدی توسط اصناف به میزان قابل‌توجهی نرسیده و گزارش رسمی مبنی بر تخلف در این زمینه منتشر نشده است؛ اما به دلیل احتمال گسترش این اتفاق و تأثیر آن بر افزایش هزینه‌های مصرف‌کنندگان به بررسی ابعاد مختلف این موضوع با کارشناسان حوزه فناوری مالی پرداختیم.
حسام مقصودلو، مشاور و کارشناس حوزه فناوری مالی در گفت‌وگو با راه پرداخت با اعلام اینکه استفاده فروشگاه‌ها از انواع ترمینال که وجه خرید در آنها به‌جای دستگاه پوز به‌صورت کارت به کارت پرداخت می‌شود، افزایش‌یافته است، دراین‌خصوص توضیح می‌دهد: «در حال حاضر، اکثر بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، داروخانه‌ها و فروشگاه‌ها برای دریافت وجوه ارائه کالا و خدمات خود یا از کیوسک و یا از ترمینال‌ها استفاده می‌کنند. به این صورت که از پیامک تراکنش متوجه تفاوت مبلغ نهایی تحت‌تأثیر کارمزد کارت به کارت می‌شویم.»
احتمال افزایش خطا در آمار تراکنش‌های خرید
او در ادامه با انتقاد از این روند و اشاره به تفاوت مبلغ کارمزد خرید و کارمزد کارت به کارت می‌گوید: «اگر قرار بر این باشد که مردم کارمزد بالای کارت به کارت را برای خرید کالا و خدمات متقبل شوند، همان پرداخت کارمزد خرید را بر گردن مردم می‌انداختید.»
این مشاور و کارشناس حوزه فناوری مالی ادامه می‌دهد: «در پی این اتفاق، یک شبکه‌ای با این شعار که «اگر می‌خواهی مالیات و کارمزد ندهی، این ترمینال را نصب کن» در حال شکل گیری است و افراد زیادی از فروش ترمینال و کارمزد کارت به کارت سود می‌برند.»
درحالی‌که مقصودلو این اقدام اصناف را خلاف قانون می‌داند و معتقد است با این اتفاق، شفافیت آمار تراکنش‌های خرید از بین می‌رود و ماهیت شاپرک به‌عنوان تنظیم‌گر تراکنش‌های خرید محل ایراد قرار می‌گیرد، مظاهر مرجانی، رئیس کمیسیون نرم‌افزارهای پخش، فروشگاهی و اصناف سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، مطرح می‌کند که «موردی از استفاده غیرقانونی از خودپردازهای غیرنقدی مشاهده نشده و این موارد قانونی است؛ زیرا این دستگاه‌ها بدون تأییدیه شتاب فعالیت نمی‌کنند.»
او در گفت‌وگو با راه پرداخت می‌گوید: «این دستگاه‌ها، خودپرداز غیرنقدی (ATM CASHLESS) هستند که فقط پول نقد نمی‌دهند؛ اما تمام عملیات بانکی مرتبط با خودپرداز را انجام می‌دهد.»
دلیل افزایش تمایل به استفاده از خودپرداز غیرنقدی
مرجانی در ادامه با بیان اینکه وجود خودپردازهای غیرنقدی در مکان‌هایی همچون فروشگاه‌ها و یا پاساژها ایرادی ندارد، اظهار کرد: «زمانی که نظارت مالیاتی بر عملکرد کارت‌خوان‌ها سخت‌تر از عملیات کارت به کارت می‌شود، طبیعتاً تمایل افراد نیز برای انجام کارت به کارت بیشتر می‌شود و استفاده از خودپردازهای غیرنقدی نیز افزایش پیدا می‌کند.»
رئیس کمیسیون نرم‌افزارهای پخش، فروشگاهی و اصناف سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران ادامه می‌دهد: «بخشی از افزایش تمایل برخی اصناف به استفاده از خودپردازهای غیرنقدی طبیعی و قابل‌کنترل است و به مرحله خطرناکی نرسیده است؛ اما بخش دیگر این اتفاق به اجرای طرح کارمزد خرید مرتبط است. نمی‌خواهم درباره غلط یا صحیح بودن این طرح صحبت کنم؛ اما لازم بود تا این طرح با اطلاع‌رسانی و مقدمه‌چینی بهتری به‌صورت تدریجی اجرا می‌شد.»
بنابراین، به نظر می‌رسد که اجرای طرح اصلاح نظام کارمزد شروع نشده با چالش‌هایی همچون دورزدن کارمزد خرید از سمت دارندگان کارتخوان و حواله‌کردن هزینه کارمزد خرید به مصرف‌کننده نهایی مواجه خواهد بود. در این زمینه، باید منتظر ماند و دید که نگاه نهادهای نظارتی نسبت به این موضوع چیست و چقدر بر فعالیت خودپردازهای غیرنقدی نظارت خواهد داشت تا این ابزار وسیله‌ای برای اعمال فشار اضافه بر هزینه‌های مصرف‌کنندگان و دورزدن کارمزد خرید نشود؟
راه پرداخت – رسانه فناوری‌های مالی ایران
راه پرداخت Read More
بدون دیدگاه